Cảm cúm khi mang thai - Ảnh hưởng đến bà bầu và thai nhi

Tại Việt Nam, thời tiết rất thất thường, khi thì ẩm khô, lúc lại lạnh nóng tạo điều kiện thuận lợi cho các loại virus cúm phát triển và lan nhanh. Đối với mẹ bầu, chỉ một trận cảm cúm khi mang thai nếu chủ quan cũng có thể để lại hậu quả nghiêm trọng ảnh hưởng đến thai nhi.

Bệnh cảm cúm ở bà bầu

Cúm là căn bệnh truyền nhiễm do nhóm virus cúm (influenza virus) gây ra cho người bệnh, có rất nhiều nhóm cúm như cúm A, B, C...trong đó cúm A và B là những loại phổ biến nhất. Cần phân biệt dấu hiệu cảm lạnh và dấu hiệu cảm cúm khi mang thai để có thể đưa ra phương pháp điều trị đúng nhất.

Ở giai đoạn đầu của thai kỳ, khi em bé bắt đầu hình thành và phát triển các bộ phận của cơ thể, thai phụ lúc này có những thay đổi nhất định, đặc biệt nhạy cảm với các tác nhân gây bệnh, đặc biệt, hệ thống miễn dịch suy giảm khiến họ dễ bị mắc ho, nhiễm trùng, cảm lạnh và cảm cúm.

Ngoài ra, nguyên nhân khách quan khiến bà bầu mắc cảm cúm khi mang thai có thể là do thời tiết thay đổi hay môi trường xung quanh. Cúm là một truyền nhiễm cấp tính, một số chủng virus cúm có khả năng khiến thai nhi bị dị tật bẩm sinh như: Sứt môi, sinh non, đục thuỷ tinh thể hoặc thai chết lưu.

Bệnh cảm cúm ở bà bầu thường là lành tính, tuy nhiên, nó cũng có thể biến chứng nặng và gây nguy hiểm, đặc biệt là ở thai phụ có bệnh lý mạn tính về hô hấp và tim mạch hay suy giảm miễn dịch.

Vì sao bà bầu dễ mắc cúm?

Các bệnh truyền nhiễm do virut, vi khuẩn là nguy cơ hàng đầu đối với phụ nữ mang thai, trong đó có bệnh cúm. Bệnh cúm mùa tiến triển thường lành tính, nhưng cũng có thể biến chứng nặng và nguy hiểm hơn ở những người bị suy giảm miễn dịch. Phụ nữ mang thai do có nhiều thay đổi về cơ thể, đặc biệt, do có sự thay đổi về nội tiết, hệ thống miễn dịch của thai phụ bị suy giảm nhiều so với người bình thường khiến sức đề kháng của cơ thể trước bệnh tật cũng bị yếu đi, cơ thể thai phụ đặc biệt nhạy cảm với các tác nhân gây bệnh nên rất dễ bị nhiễm bệnh.

Ở phụ nữ mang thai bị cảm cúm thường nặng hơn và thời gian bị bệnh cũng thường kéo dài hơn... Điều đáng lo ngại là không chỉ cúm mà hầu hết những bệnh do virut gây ra thì ở phụ nữ mang thai thường bị kéo dài hơn ở những phụ nữ khác. Trung bình một trường hợp bệnh cúm có thể kéo dài từ 3 - 4 ngày. Nhưng với phụ nữ mang thai có thể lâu hơn vài ngày. Một nguy cơ của bệnh cúm đó là bệnh cúm có thể dẫn đến viêm phổi do virut. Vì phụ nữ mang thai có nhu cầu ôxy lớn hơn bình thường trong khi hệ miễn dịch yếu đi, do đó, viêm phổi ở phụ nữ mang thai nguy hiểm hơn nhiều. Còn các triệu chứng khác như sốt, ho khi bị cúm ở thai phụ không nặng hơn ở những phụ nữ khác. Tỷ lệ tử vong của cúm cũng tăng lên nhiều đối với phụ nữ mang thai.

Bệnh cúm ảnh hưởng đến thai nhi như thế nào?

• Tăng cân khi mang thai bao nhiêu là hợp lý?

Virus cúm không chỉ khiến thai nhi có nguy cơ bị dị tật (nhất là khi mẹ bị cúm trong vòng 13 tuần đầu của thai kỳ), mà khi sốt cao kết hợp với độc tính của virus cũng có thể kích thích co bóp tử cung gây sảy thai, thai chết lưu hoặc sinh non.

Thai phụ bị cúm có thể dẫn đến những dị tật bẩm sinh ở thai nhi như hở hàm ếch, tim bẩm sinh (hở van tim), một số khiếm khuyết trên cơ thể. Vì não bộ của thai nhi rất dễ bị tổn thương do bệnh cúm của người mẹ trong 5 tháng đầu nên rối loạn tâm thần ở trẻ nhỏ cũng có khả năng xảy ra.

Nguyên nhân của các bất thường này là các kháng thể cúm của mẹ có khả năng lọt qua nhau thai và tác động xấu đến hệ miễn dịch còn non nớt của bào thai. Kết hợp với sự gia tăng thân nhiệt của mẹ khi bị bệnh (nhiệt độ tăng kéo dài ở mức cao từ 39 độ C thì phải thận trọng) là những yếu tố tác động xấu đến não bộ của thai nhi. Ngoài ra, các thuốc trị bệnh cúm cũng tác động xấu đến hệ thần kinh trung ương của bào thai.

Tuy nhiên bệnh cúm có nhiều thể gây bệnh khác nhau và không phải bà bầu bị cúm nào cũng ảnh hưởng đến thai nhi. Khi có dấu hiệu cúm thì nên đi khám ngay.

Dấu hiệu nhận biết cảm cúm khi mang thai

Thai phụ có thể mắc phải bệnh cúm quanh năm, đặc biệt vào mùa đông, một số dấu hiệu cảm cúm ở bà bầu bao gồm:

• Đau đầu.
• Nghẹt mũi và chảy nước mũi.
• Viêm họng.
• Ớn lạnh.
• Mệt mỏi nghiêm trọng kéo dài đến hai tuần.
• Ho khan.
• Bị sốt.
• Đau cơ nghiêm trọng hoặc cơ thể.

Các dấu hiệu cảm cúm khi mang thai thường đến rất nhanh, biểu hiện rõ ràng, có xu hướng nghiêm trọng hơn, kéo dài hơn từ 1 đến 2 tuần. Nếu thai phụ nghi ngờ mình có dấu hiệu của bệnh cúm thì hãy liên hệ với bác sĩ càng sớm càng tốt.

Biến chứng của bệnh cúm khi mang thai

Phụ nữ mang thai sẽ có nguy cơ biến chứng cao hơn so với người bình thường khi mắc phải cảm cúm, một trong những biến chứng dễ gặp phải nhất chính là gây viêm phế quản, viêm phổi.

Ngoài ra, còn có các biến chứng khác không phổ biến như: Nhiễm trùng máu gây ra giảm huyết áp, viêm tai giữa, viêm não, viêm màng não, viêm nội tâm mạc...

Khi mang thai, nếu thai phụ bị cảm cúm thì điều này cũng sẽ gây nên những nguy cơ sinh sớm cho mẹ hoặc em bé sinh ra có cân nặng thấp hoặc nặng nề hơn là thai lưu hoặc tử vong.

Chính vì thế, ngay khi có những dấu hiệu cảm cúm khi mang thai đầu tiên thì hãy lập tức đến bệnh viện kiểm tra và có phương án xử lý kịp thời. Chỉ có bác sĩ mới có đủ chuyên môn và trình độ thăm khám, các phương tiện kiểm tra tình trạng sức khỏe của thai phụ cũng như mức độ ảnh hưởng tới thai nhi để có những hướng điều trị cụ thể.

Phương pháp phòng tránh cúm cho thai phụ

Các bà bầu cần chú ý đề phòng nguồn lây bệnh, tránh tiếp xúc với người bị cảm cúm và gia cầm tươi sống, không nên đến những nơi đông người, đặc biệt là tránh xa các khu vực bị ô nhiễm.

Để phòng tránh cảm cúm, bà bầu nên ăn nhiều hoa quả giàu vitamin C, uống nhiều nước để làm loãng đờm và thải độc tố, uống chút mật ong thêm gừng hoặc chanh nóng để làm sạch vùng họng, giữ vệ sinh cá nhân sạch sẽ. Ngoài ra, thai phụ cũng nên hạn chế ra ngoài trời khi mưa nắng thất thường. Khi đi ngủ, nên đề phòng bị ngạt mũi bằng cách không nằm thẳng luồng gió thổi vào mặt, lấy một chiếc khăn mỏng đặt lên cổ.

Khi đã bị mắc cúm thì thai phụ nên có các biện pháp khống chế bệnh tránh lây sang người khác, loại trừ mầm bệnh nhanh chóng, đồng thời áp dụng các biện pháp hạ sốt thích hợp như dùng khăn lạnh hay chườm đá lên vùng trán, uống nhiều nước ấm, chú ý nghỉ ngơi, giữ ấm cơ thể.

Đặc biệt, thai phụ chỉ sử dụng thuốc khi có chỉ định của bác sĩ. vì nhiều loại thuốc trị cúm có thể dùng cho người bình thường, nhưng khi dùng cho bà bầu có thể dẫn đến sảy thai, dị tật thai nghén, nhiễm độc thai nghén. Một số trường hợp có thể căn cứ theo chỉ định của bác sĩ để điều trị bằng thuốc bắc.

Để có 1 thai kỳ khỏe mạnh và sinh con an toàn, người mẹ trước khi mang thai cần thực hiện tiêm phòng đầy đủ cũng như khám sức khỏe định kỳ để đảm bảo cơ thể đã sẵn sàng bước vào hành trình thai kỳ 9 tháng 10 ngày.