Làm thế nào để tăng đủ cân trong thai kỳ
Người mẹ tăng đủ cân khi mang thai sẽ bảo đảm thai nhi tăng cân tốt, phát triển hoàn chỉnh về thể chất và cả hệ thống thần kinh. Ngược lại, nếu bà mẹ mang thai thiếu cân sẽ tăng nguy cơ sinh con non tháng, nhẹ cân hoặc thậm chí mắc các khuyết tật bẩm sinh.
Sự liên quan giữa tăng cân của mẹ bầu và thai nhi
Sức khoẻ và trọng lượng lúc đẻ của trẻ liên quan nhiều đến việc người mẹ tăng cân như thế nào trong thai kỳ. Trẻ phát triển nhanh trong tử cung, ước tính thai nhi đang phát triển sản sinh ra 100.000 tế bào não trong một phút. Từ tuần thứ 26 của thai kỳ trở đi, một thai nhi tăng khoảng 30g trọng lượng mỗi ngày. Vì thế trẻ cần rất nhiều năng lượng. Đó cũng là lý do thai kỳ cần phải có nhiều năng lượng kể cả những phụ nữ dư thừa cân nặng.
Nếu người mẹ không tăng đủ cân trong thai kỳ sẽ có nhiều nguy cơ sinh con nhẹ cân. Những trẻ này có nhiều nguy cơ bị những vấn đề về sức khoẻ và nhiều khó khăn trong quá trình phát triển. Vậy để có một đứa con khoẻ mạnh thì trong thai kỳ, người mẹ cần tăng bao nhiêu cân là đủ? Điều này còn phụ thuộc vào tình trạng của người mẹ, không có thai kỳ nào giống thai kỳ nào, cũng không có người phụ nữ nào giống nhau hoàn toàn.
Sự tăng cân trong thai kỳ bao gồm những yếu tố sau:
- Trẻ: 3.200g-3.600g
- Nhau thai: 500g-900g
- Dịch ối: 900g
- Sự phì đại tuyến vú: 500g
- Tử cung: 900g
- Thể tích máu được gia tăng: 1.400g
- Mỡ cơ thể: 2.300g
- Mô và dịch cơ thể tăng: 1.800g-3.200g
Do đó người mẹ nên tăng cân theo mức sau: Mẹ có cân nặng bình thường trước khi mang thai nên tăng 11,3-16kg. Nếu người mẹ thiếu cân trước khi mang thai nên tăng 12,7-18,3kg. Trường hợp mẹ dư thừa cân trước khi mang thai, nên tăng 7-11,3kg. Nếu mẹ có song thai thì nên tăng 16-20,5kg.
Trong ba tháng đầu của thai kỳ, người mẹ nên tăng 1kg, ba tháng giữa tăng 5kg, ba tháng cuối tăng 6kg. Có nhiều bà mẹ ít tăng cân hoặc không tăng cân trong 3 tháng đầu thai kỳ vị bị nghén nhưng phần lớn vẫn tăng được 0,9-1,8kg.
Các thành phần quan trọng giúp tăng đủ cân trong thai kỳ
Chế độ dinh dưỡng tốt khi mang thai, cho con bú là một trong các yếu tố quyết định bảo đảm sức khỏe cho bà mẹ, sự lớn lên và phát triển của trẻ. Dưới đây là các thành phần không thể thiếu trong chế độ dinh dưỡng của bà bầu, giúp bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng cho cả mẹ và bé:
Tinh bột
Tinh bột là nguồn cung cấp năng lượng chính cho cơ thể. Phụ nữ mang thai cần biết cách bổ sung tinh bột hợp lý, tiêu thụ quá nhiều tinh bột có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường. Phụ nữ có thai cần ăn đủ các thức ăn chứa glucid để bổ sung năng lượng, tham gia vào quá trình cấu tạo tế bào. Ăn đủ lượng glucide cũng góp phần thúc đẩy quá trình chuyển hoá lipid ở cả mẹ và bé.
Protein
Nhu cầu protein của phụ nữ mang thai tăng lên giúp việc xây dựng và phát triển cơ thể của thai nhi. Chế độ dinh dưỡng của mẹ cần phối hợp giữa protein động vật và protein thực vật. Các thực phẩm giàu protein động vật bao gồm thịt, cá, trứng, sữa, tôm, cua, thủy hải sản... Các thực phẩm bổ sung protein thực vật bao gồm đậu tương, đậu xanh, các loại đậu khác và vừng lạc.
Chất béo
Theo khuyến cáo của Bộ y tế, các acid béo no không được vượt quá 10% năng lượng khẩu phần, Các acid béo không no phải đảm bảo cung cấp 11-15% năng lượng. Do vậy, cần tăng cường sử dụng các loại dầu thực vật và hạn chế tiêu thụ các loại mỡ động vật.
Chất xơ
Chất xơ hầu như không có vai trò dinh dưỡng nhưng lại có tác dụng nhuận tràng, tăng khả năng tiêu hóa đồng thời cũng là tác nhân tham gia thải loại các sản phẩm oxi hóa, các chất độc hại trong cơ thể và giảm nguy cơ mắc các bệnh ung thư đại tràng, ruột kết. Đối với phụ nữ mang thai, chất xơ giúp giảm táo bón, giảm nhẹ các triệu chứng thai nghén và giúp ăn ngon miệng hơn. Chất xơ có nhiều trong các loại rau, củ quả, ngũ cốc,...
Vitamin và khoáng chất
Các loại vitamin và khoáng chất như Canxi, sắt, acid folic, vitamin A, vitamin D, vitamin B1, vitamin B2,... là các yếu tố quan trọng cho sự phát triển của bào thai. Thiếu một số loại vitamin và khoáng chất thiết yếu không chỉ ảnh hưởng tới dinh dưỡng của thai nhi, mà còn gây ra những khiếm khuyết nghiêm trọng. Trong thai kỳ, thai phụ nên lưu ý bổ sung đầy đủ các loại vitamin và khoáng chất cần thiết qua bữa ăn và dùng thêm các viên uống bổ sung theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ chuyên khoa.
Sữa
Phụ nữ mang thai nên uống 2-3 ly sữa tươi/ngày sau mỗi bữa ăn chính. Cần chọn các loại sữa không đường để phòng ngừa nguy cơ mắc bệnh đái tháo đường thai kỳ.
Nước
Phụ nữ mang thai rất dễ mắc bệnh táo bón do đo cần uống đủ 2,5-3 lít nước mỗi ngày để tránh nguy cơ táo bón.
Một số lưu ý khác giúp phụ nữ mang thai tăng cân hợp lý
- Không nên kiêng khem quá mức, cần xây dựng chế độ ăn đa dạng, đầy đủ chất dinh dưỡng, đặc biệt bổ sung nhiều rau của quả và các vitamin, khoáng chất cần thiết.
- Tránh các loại thực phẩm có tính kích thích như rượu, cà phê, thuốc lá, các gia vị cay nóng như ớt, tiêu, tỏi, dấm.
- Sử dụng các loại thực phẩm có nguồn gốc xuất xứ rõ ràng, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
- Nên nghỉ ngơi, thư giãn, không được làm việc quá sức, chỉ nên làm nhẹ nhàng, vừa phải. Các tháng cuối của thai kỳ cần nghỉ ngơi nhiều hơn để giúp con tăng cân vì đây là giai đoạn bé tăng cân nhanh nhất.
- Giữ tinh thần thoải mái, tránh lo âu, căng thẳng.
- Giữ môi trường sống trong lành, hạn chế tiếp xúc với khói bụi, thuốc lá.
- Đi khám thai định kỳ tại các cơ sở y tế. Tiêm ngừa đầy đủ các loại vắc-xin để đảm bảo sức khỏe của cả mẹ và bé.
Leave a Comment